Кога и како естрогенот може да го зголеми ризикот од рак на дојка?

Естрогенот е физиолошки неопходен за луѓето, но во големи количини може да биде штетен, па дури и да го зголеми ризикот од развој на рак на дојка. Жените кои во постменопауза земаат хормонска заместителна терапија (ХЗТ), исто така наречена хормонска терапија за менопауза може да бидат изложени на посебен ризик.

Хормоналната терапија може да обезбеди и одмор

ХЗТ понекогаш се препишува за ублажување на симптомите на менопауза, како што се топли бранови, промени во расположението и ноќно потење, особено ако овие симптоми го попречуваат квалитетот на вашиот живот. Сепак, добрите и лошите страни на ХЗТ мора внимателно да се измерат поради ризикот од рак на дојка. Според Националниот институт за рак на САД, ХЗТ само со естроген може да го зголеми ризикот од рак на дојка, а овој ризик не се намалува кога ќе престанете да го земате лекот. Од друга страна, комбинираниот ХЗТ со естроген и прогестин исто така го зголемува ризикот, но може малку да се намали по прекинот на терапијата.

Други фактори на ризик за рак на дојка

Покрај изложеноста на естроген, некои други фактори можат да го зголемат ризикот од развој на рак на дојка, но присуството на некој од нив не значи дека автоматски ќе заболите од рак. Сепак, треба да обрнете внимание ако забележите какви било промени или ако припаѓате на ризична група.

Прекумерна тежина 

Прекумерната тежина или обезноста може да го зголеми ризикот од рак на дојка, особено по менопаузата. Тоа е затоа што масното ткиво складира и ослободува естроген, кој може да го зголеми целокупното ниво на естроген. Покрај тоа, вишокот телесни масти може да го зголеми нивото на инсулин, што го зголемува ризикот од рак на дојка.

Недостаток на физичка активност

Редовното вежбање не само што ви помага да одржите умерена тежина, туку може и да го намалите ризикот од развој на рак на дојка. Се смета дека вежбањето влијае на нивото на хормоните, како и го скротува воспалението.

Алкохол

Кога се размислува за рак на дојка, Американското здружение за рак (ACS) препорачува жените да пијат не повеќе од еден алкохолен пијалок дневно. Еден пијалок дневно е поврзан со зголемен ризик од 7 до 10%, додека 2 до 3 пијалоци дневно може да го зголемат ризикот за 20%.

Немање деца или нѐ доење

Иако точните причини се нејасни, луѓето кои имаат деца – особено пред 35-годишна возраст – се смета дека имаат помал ризик од рак на дојка. Доењето може малку да го намали ризикот поради помалку менструални циклуси во текот на животот, што ја намалува изложеноста на естроген.

Други можни фактори на ризик

Покрај тоа, ACS нагласува други можни фактори на ризик за рак на дојка кои се „нејасни“, што значи дека се потребни повеќе истражувања за да се утврди дали овие фактори придонесуваат за овој конкретен тип на рак. Тие вклучуваат исхрана богата со маснотии, еколошки хемикалии, како што се пластика и пестициди, промени во мелатонин и други хормони поради работа во ноќна смена, изложеност на пасивно пушење, изложеност на зрачење, како што е рендген на граден кош (особено пред 20-годишна возраст ), бидејќи може да го зголеми ризикот од рак на дојка кај жени со наследни промени во гените BRCA1 и BRCA2.

Каков вид на рак на дојка предизвикува естрогенот?

Естрогенот може да придонесе за рак на дојка чувствителен на хормони. Поради оваа причина, вашиот лекар ќе земе мал примерок од ткиво за да утврди дали вашиот рак на дојка е позитивен на естроген рецептор. Се смета дека до 80% од карциномот на дојка кај жените и 90% кај мажите се позитивни на естрогенски рецептори. Ако ви е дијагностициран рак на дојка позитивен на естроген рецептор, можеби ќе ви треба посебен вид на хормонска терапија која го блокира естрогенот. Естрогенот може да се препише во различни дози во зависност од неговата намена (превенција на бременост, умерени акни, женски хипогонадизам, напреднат карцином на простата, олеснување на симптомите на менопауза,…). Не постои точна бројка поврзана со евентуалниот развој на рак на дојка. Сепак, продолжената изложеност на естроген може да го зголеми ризикот од развој на рак на дојка.

Се смета дека естрогенот придонесува за развој на хормонски чувствителни видови на рак на дојка. Ако ви е дијагностициран рак на дојка во рана фаза со позитивни естрогенски рецептори, тоа значи дека имате канцерогени клетки кои содржат одредени протеини кои можат да се активираат кога естрогенот се врзува за нив.

Дали придобивките од ХЗТ го надминуваат ризикот од рак на дојка?

Дали треба да земате ХЗТ зависи од вкупниот индивидуален ризик за развој на рак на дојка. Според прегледот од 2021 година, жените кои биле оценети како низок ризик пред да земат ХЗТ за симптоми на менопауза имале помалку од 3 проценти шанси да развијат рак на дојка во рок од 5 години. Меѓутоа, ако имате висок ризик за развој на рак на дојка, истражувачите не препорачуваат ХЗТ.